Ludowe gorsety – bogactwo wzorów i ozdób

Wbrew powszechnie panującej wiedzy polski folklor to symboliczno-artystyczna dziedzina bogata nie tylko kulturowo (taniec, muzyka, tradycja), ale również pod względem wzornictwa i ozdób w ludowych strojach. Jednym z najbardziej urozmaiconych pod tym kątem elementów ubioru od zawsze były niewątpliwie kobiece gorsety, w których nie brakowało barwnych haftów o kwiatowych motywach, koralików, a niekiedy nawet cekinów.

Artykuł powstał dzięki producentowi bielizny damskiej Kinga

Mimo iż polski folklor może poszczycić się liczbą ponad stu strojów ludowych, tylko niektóre z kobiecych kreacji zwieńczone są gorsetem. Oto najpopularniejsze z nich

Strój Bytomski (rozbarski)

Dopasowane w pasie gorsety szyto z jednobarwnych, sukiennych tkanin, z żakardową, jednobarwną wstążką w tkane kwiaty tworzącą coś na kształt półokrągłego karczku. Zapięcie gorsetu, na guziki, również obszyte jest kolorową tasiemką, a ponieważ gorsety bytomskie nie są pokryte haftem ich jedynym ozdobnikiem prócz tasiemek w haftowane kwaty są sznury korali ze złotym krzyżykiem.

Strój Górali Łąckich

 

Gorsety szyte z aksamitu w kolorze czarnym, bordowym lub granatowym, składały się z trzech części, dwa przody i plecy, sznurowane czerwoną wstążką wiązaną w kokardę na piersi. Dolną część gorsetu zdobiły kaletki lub wąska falbanka.

W starszych wersjach gorsetów jedynym ozdobnikiem stawały się proste naszycia lub ozdobne koraliki i guziki. Dopiero w późniejszych czasach zaczęto ozdabiać je kwiatowymi haftami, które z biegiem lat stały się coraz większe i bogatsze, przy czym zrezygnowano z wykończeń falbankami.

Strój Górali Żywieckich

 

Gorsety w strojach Górali Żywieckich były najdroższą częścią garderoby. Mało wycięty pod szyją z owalnym dekoltem i zapinany na guziki lub sznurowany, przy czym wstążka przeciągana była przez druciane zaczepy z obu przednich części i wiązana od góry ku dołowi, gdzie zaplatało się kokardę.

Dolną część gorsetu ozdabiały kaletki lub baskinki, a dopiero po pierwszej wojnie światowej zaczęto bogato zdobić gorsety cekinami i kolorowymi haftami z motywami kwiatowymi (wzory bukietu w kształcie serca, lub górskie lilie), które pokrywały całe plecy i przody gorsetu. Pierwsze gorsety Górali Żywieckich szyto z wełny, potem zaczęto stosować adamaszek i brokat, by ostatecznie poprzestać na aksamicie.

Strój Kaszubski

 

Gorsety w kobiecych strojach spełniały tę samą funkcję co kamizelki w męskich kreacjach. Szyto je z gładkim materiałów, początkowo wełniano-lnianych, potem z aksamitu, wyszywano złotymi lub srebrnymi nićmi, i niczym nie ozdabiano. Dopiero przeszło sto lat temu przyjęło się, że gorsety zaczęto zdobić pięknym, wielobarwnym haftem z kwiatowym motywem.

Strój Kujawski

 

Gorsety były częścią stroju noszoną tylko przez panny. Mocno dopasowane do ciała, z zakończeniami w kształcie trapezów i wszystkimi elementami obszytymi lamówką wykonaną z tasiemki, w kolorze kontrastującym z kolorem gorsetu. Z kolei do samego wiązania gorsetu używano wąskich wstążek.

Strój Kurpiowski

 

W tylnej części gorset był dopasowany do ciała, jednak od linii talii rozszerzał się w klosz, gdzie przedłużeniem szwów rozcięcia stawały się klapki. Przednia część gorsetu była od tyłu luźniejsza, z kolei środkowa część była na tyle krótka, że bez problemu odsłaniała koszulę.

Początkowo do szycia wykorzystywano wełnę, a dopiero z biegiem lat zaczęto stosować jedwab, natomiast kwestie doboru kolorów zależne były od statusu kobiet je noszących – panny i młode dziewczyny ubierały gorsety w jaśniejszych kolorach, dla mężatek i kobiet w podeszłym wieku przeznaczone były kolory o ciemniejszych tonacjach.

Strój Krzczonowski

 

Do szycia gorsetów wykorzystywano aksamitu lub specjalnego weluru, zazwyczaj w kolorze czarnym, choć spotykało się również takie kolorze wiśniowym, filetowym lub zielonym. Mocno dopasowane w talii z opadającymi na biodra piętnastoma dużymi klapami, z szerokim podkrojem pod szyją i pod pachami, które obszywano kolorowymi wstążeczkami.

Gorsety bogato zdobiono tasiemkami i wstążkami, a także wykonanymi z jedwabiu, bawełny lub metalowych nici aplikacjami w kształcie kogutów bądź figur geometrycznych. Ozdoby gorsetu zawsze układały się w szerokie albo wąskie pionowe paski i linię poziomą przy dolnej krawędzi. Natomiast do sznurowania gorsetu używano przekładanej naprzemiennie zielonej i czerwonej tasiemki.

Strój Podlaski

 

Podlaskie gorsety fasonem przypominały kabaty, chociaż różniły się krojem pleców. Gorset zazwyczaj szyto z czarnej satyny, obszywanej na krawędziach czerwoną i żółtą tasiemką. Przody nakrycia zachodziły na siebie i posiadały żółte stebnowania, z kolei na przodzie i na bokach gorsetu przyszywano kolorowe guziki.

Jak widać, współczesne komplety bielizny mało mają wspólnego z dawnym strojem ludowym. Są stworzone by podkreślać, uwydatniać kobiece kształty a nie być po prostu codziennym ubiorem. Niemniej czasy się zmieniają więc i trendy modowe się inaczej kształtują. Współcześni producenci gorsetów, jak Kinga, stawiają na pięknie wykrojoną bieliznę, która oprócz tego że zdobi, nadaje płci pięknej tajemniczości i uwodzicielskiego seksapilu.

Leave a reply

Kontynuując przeglądanie strony, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. więcej informacji

Aby zapewnić Tobie najwyższy poziom realizacji usługi, opcje ciasteczek na tej stronie są ustawione na "zezwalaj na pliki cookies". Kontynuując przeglądanie strony bez zmiany ustawień lub klikając przycisk "Akceptuję" zgadzasz się na ich wykorzystanie.

Zamknij